Pipety

Pipeta to urządzenie ręczne powszechnie stosowane w laboratoriach akademickich, biotechnologicznych, farmaceutycznych i innych do przenoszenia precyzyjnych ilości cieczy z jednego pojemnika do drugiego.

Pipety obejmują rozwiązania od najprostszych rurek szklanych z podziałką po zaawansowane urządzenia precyzyjne, które po zastosowaniu odpowiedniej końcówki są zdolne do zasysania i dozowania cieczy w przyrostach tak małych, jak ułamek mikrolitra.

W laboratoriach na całym świecie najczęściej używa się jednokanałowych pipet tłokowych. Na rynku dostępne są pipety ręczne i elektroniczne, a także pipety jedno- i wielokanałowe oraz pipety wielokanałowe z regulowanym rozstawem kanałów.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje pipet: wyporowa i tłokowa. Pipety wyporowe są powszechnie stosowane do próbek o wysokiej lepkości (np. glicerolu) lub wysokim ciśnieniu pary (np. substancji lotnych, takich jak alkohol), natomiast pipety tłokowe mogą być używane w większości zastosowań laboratoryjnych.

Nowoczesne pipety działają na zasadzie skoku tłoka – ciecz jest odmierzana przez układ tłok-cylinder znajdujący się w uchwycie pipety. Gdy tłok zostanie wciśnięty, a następnie powoli wycofany, jego ruch tworzy podciśnienie w końcówce pipety i w ten sposób powoduje wciągnięcie cieczy do końcówki; proces ten jest nazywany zasysaniem.

Ponieważ tłok znajduje się z dala od próbki cieczy, warstwa powietrza pomiędzy tłokiem a cieczą może w zależności od rodzaju tej ostatniej rozmaicie wpływać na dokładność procesu.

Naciśnięcie na tłok z końcówką pełną cieczy powoduje opróżnienie końcówki; ten proces nazywa się dozowaniem.

Pipety wyporowe działają na podobnej zasadzie, ale końcówka ma własny tłok i dlatego między tłokiem (który jest częścią końcówki) a powierzchnią cieczy występuje minimalna warstwa powietrza.

Dokładność jest zdolnością pipety do dostarczenia ustawionej objętości cieczy. Innymi słowy stopień, w jakim pomiar jest zgodny z rzeczywistą wartością, zależy od wzajemnego oddziaływania elementów układu.

Precyzja jest zdolnością pipety do ciągłego dostarczania takich samych objętości cieczy w kolejnych porcjach. Pipeta może być na przykład precyzyjna w odniesieniu do dozowania takiej samej objętości raz za razem, a mimo to niedokładna, ponieważ nie dozuje prawidłowej objętości. Pipeta dokładna i precyzyjna dozuje za każdym razem zamierzoną objętość.

Pipeta, jej końcówka oraz osoba wykonująca pipetowanie tworzą trzyelementowy układ. Operator, czyli osoba posługująca się pipetą w trakcie badań, ma znaczny wpływ na dokładność wyników. Dlatego ważne jest, by operatorzy byli przeszkoleni w zakresie używania pipety. Istnieją skuteczne, a zarazem proste techniki, które mogą znacznie zwiększyć dokładność pipetowania. Przystępnie zaprezentowaną wiedzę w pigułce można znaleźć na plakacie Rainin Technika pipetowania.
Firma Rainin oferuje ponadto seminaria internetowe, które pomagają w przyswojeniu sobie dobrych praktyk pipetowania.

Pipetowanie jest powtarzającą się czynnością, która może wymagać dużej siły podczas zakładania i odrzucania końcówek. Podobnie jak w przypadku każdej powtarzającej się czynności istnieje poważne ryzyko, że z upływem czasu pojawią się urazy mięśniowo-szkieletowe, takie jak zespół cieśni nadgarstka, zapalenie ścięgna oraz inne powtarzające się urazy i nadwyrężenia (RSI).

Chociaż prawidłowa postawa i ćwiczenia rozciągające mogą przynieść ulgę, najlepszym sposobem zapobiegania urazom jest zmniejszenie siły pipetowania. System Rainin LiteTouch (LTS), w którego skład wchodzi pipeta i końcówka, został opracowany w firmie Rainin w ramach dążenia do zapewnienia ergonomii pipetowania. Siła potrzebna do odrzucenia końcówki jest w nim o 85% mniejsza niż w tradycyjnych pipetach.

Przeczytaj więcej o ergonomii pipetowania.

Kalibracja pipety odnosi się do testowania precyzji i dokładności pipety oraz przywrócenia jej parametrów producenta.

Często stosowaną metodą kalibracji pipety jest metoda grawimetryczna polegająca na pipetowaniu wody destylowanej na wagę analityczną i ważeniu wody w celu dokonania oceny dokładności pomiaru.

W naszej ofercie dostępne są abonamenty kalibracji pipet odpowiadające wymaganiom laboratoriów podlegających regulacjom. Możemy skalibrować pipety wszystkich głównych marek zgodnie ze specyfikacją ich producenta. Abonamenty kalibracji pipet obejmują konserwację zapobiegawczą, w tym wymianę uszczelnienia oraz o-ringu/trzonu.

Oferta firmy Rainin zawiera szeroki wybór ręcznych i elektronicznych pipet jedno- i wielokanałowych oraz urządzeń do szybkiego pipetowania. Dostępne są także usługi kalibracji pozwalające utrzymać stałą dokładność działania pipety. W optymalizacji wydajności pipety mogą także pomóc powiązane z nią urządzenia laboratoryjne.