Kiểm tra & Hiệu chuẩn pipet

Pipet là dụng cụ thí nghiệm để chuyển các lượng nhỏ chất lỏng đong đếm được một cách chính xác bằng cách hút và phân phối mẫu. Ngày nay, phần lớn các pipet là loại pipet pít-tông và tạo một phần chân không ở trên chất lỏng để hút chất lỏng, tránh tiếp xúc với các chi tiết cơ học.

Thêm: Pipet của Rainin

Pipet được hiệu chuẩn khi thể tích cần đạt với thể tích thực tế phân phối bởi pipet được một tổ chức đã được chứng nhận xác định cùng các biến thiên có liên quan của phép đo. Mục đích là nhằm kiểm chứng rằng pipet vẫn nằm trong yêu cầu kỹ thuật của nhà sản xuất hoặc của ISO8655 để đưa ra kết quả chính xác. Các pipet ngoài khoảng sai số cho phép thường được bảo dưỡng, hiệu chỉnh và hiệu chuẩn lại.
Thêm: Dịch vụ pipet của Rainin

Các pipet pít-tông thường được sử dụng trong các lĩnh vực hóa học, sinh học, lâm sàng và y tế, trong đó các mẫu chất lỏng được lấy và phải được chuyển theo từng lượng nhỏ, chính xác để phục vụ công tác pha loãng, nghiên cứu và phân tích.

Sau đây là một số kỹ thuật sử dụng pipet rất cơ bản và các lỗi đối với pipet pít-tông cũng như cách tránh các lỗi này.

1. Độ nhúng sâu của đầu tip không chính xác
   Độ nhúng sâu của đầu tip chính xác có thể tăng độ chính xác tới 5%. Đầu tip cần được nhúng 1-2 mm đối với các pipet có dung tích rất nhỏ và tới 3-6 mm đối với pipet bình thường, tùy vào kích thước đầu tip. Nếu đầu tip được nhúng quá sâu, thể tích khí trong đầu tip sẽ bị nén, dẫn tới hút quá nhiều chất lỏng.
   
   
2. Góc đặt pipet không chính xác
   Góc nhúng đầu tip pipet vào mẫu phải gần với phương thẳng đứng nhất và không được lệch quá 20 độ so với phương thẳng đứng. Góc ngang hơn có thể làm quá nhiều chất lỏng được hút vào đầu tip, dẫn tới hút không chính xác. Ví dụ, ở góc 30 độ so với phương thẳng đứng, có tới 0,7% chất lỏng dư được hút vào.
   
   
3. Phân phối không đều
   Có thể đạt được độ chính xác và khả năng lặp lại giữa các mẫu cao hơn bằng cách đảm bảo rằng giọt còn lại cuối cùng được phân phối hết và không dính vào đầu tip. Đối với hầu hết các ứng dụng, nên phân phối mẫubằng cách cho điểm cuối của đầu tip chạm vào thành bình vì như vậy sẽ giảm hoặc loại bỏ được lượng mẫu còn lại ở đầu hút. Kỹ thuật này có thể tăng độ chính xác thêm 1% hoặc nhiều hơn.
   
   
4. Không tráng trước
   Việc phân phối chất lỏng bằng pipet sẽ để lại lớp chất lỏng trên đầu tip, làm cho lượng chất lỏng được đẩy ra ít hơn một chút so với dự định. Tráng trước đầu tip mới ít nhất hai lần bằng dung dịch chuẩn bị hút sẽ tránh được sai số.
   
   
5. Tốc độ thao tác pipet không đều
   Sử dụng tốc độ thao tác bằng pipet đều giữa các mẫu. Tránh thao tác vội vàng hoặc nhanh chóng và quen với một tốc độ cho từng bước trong chu trình thao tác với pipet.
   
   Thêm: Thực hành pipet tốt

Độ chính xác của pipet phải được kiểm tra thường xuyên giữa các lần hiệu chuẩn, để tránh kết quả nằm ngoài khoảng sai số cho phép giữa các lần hiệu chuẩn. Để kiểm tra pipet, ít nhất phải phân phối thể tích xác định vào cốc thủy tinh trên cân phân tích chính xác ít nhất 4-6 lần, sau đó tính toán thể tích trung bình và độ lệch bằng các công thức theo ISO8655. Các cân có ứng dụng tích hợp hoặc phần mềm máy tính sẽ tự động cho ra kết quả Đạt hay Không đạt trong vài giây.

Thêm: Kiểm tra pipet

Độ chính xác của pipet phải được kiểm tra thường xuyên giữa các lần hiệu chuẩn, để tránh kết quả nằm ngoài khoảng sai số cho phép giữa các lần hiệu chuẩn. Để kiểm tra pipet, ít nhất phải phân phối thể tích xác định vào cốc thủy tinh trên cân phân tích chính xác ít nhất 4-6 lần, sau đó tính toán thể tích trung bình và độ lệch bằng các công thức theo ISO8655. Các cân có ứng dụng tích hợp hoặc phần mềm máy tính sẽ tự động cho ra kết quả Đạt hay Không đạt trong vài giây.  

Hiệu chuẩn pipet sẽ cho thấy sự chênh lệch giữa thể tích cần đạt và thể tích thực tế, sự chênh lệch này phải nằm trong khoảng sai số cho phép. Nếu chênh lệch nằm ngoài khoảng sai số cho phép, có thể sẽ dẫn tới pha loãng không chính xác, thậm chí cho kết quả phân tích sai. Do đó, kết quả không thể mang tính lặp lại và phải thực hiện phân tích lại toàn bộ. Để sớm phát hiện pipet nằm ngoài khoảng sai số cho phép, nên kiểm tra cả độ chính xác của pipet giữa các lần hiệu chuẩn để tránh trường hợp ngoài khoảng sai số cho phép được phát hiện đầu tiên ở lần hiệu chuẩn tiếp theo.

Với hiệu chuẩn pipet, thể tích cần đạt với thể tích thực tế phân phối bởi pipet được một tổ chức đã được chứng nhận xác định cùng các độ không đảm bảo liên quan của phép đo. Mục đích là nhằm kiểm chứng rằng pipet vẫn nằm trong yêu cầu kỹ thuật của nhà sản xuất hoặc của ISO8655 để đưa ra kết quả chính xác. Các pipet ngoài khoảng sai số cho phép thường được bảo dưỡng, hiệu chỉnh và hiệu chuẩn lại.

Trước khi bắt đầu vệ sinh, hãy luôn tham khảo hướng dẫn của nhà sản xuất vì khả năng chống chịu của vật liệu khác nhau theo từng nhãn hàng. Để làm sạch hiệu quả, các pipet pít-tông cần được tháo ra. Cần đẩy đầu tip và xi lanh thường có thể dễ dàng tháo mở bằng tay. Hãy cẩn thận: áp suất lò xo có thể khiến các bộ phận đó bật ra. Các bộ phận thường có thể được vệ sinh bằng vải tẩm xà phòng có tính tẩy nhẹ với nước cất hoặc sử dụng dung dịch cồn isopropyl hoặc etanol. Tránh để các chất lỏng xâm nhập vào trục, đồng thời trong quá trình thao tác với pipet, tránh làm nhiễm bẩn pít-tông và seal. Để tiệt trùng hoặc hấp tiệt trùng, xem hướng dẫn để biết có thể thực hiện được không và cách thực hiện việc này đối với mẫu pipet mong muốn. Sau khi vệ sinh, phải kiểm tra pipet xem có nằm trong khoảng sai số cho phép không. Thông thường, kỹ thuật viên bảo trì pipet sẽ tiến hành hiệu chuẩn sau khi bảo trì để kiểm tra và xác nhận rằng pipet nằm trong khoảng sai số cho phép.