Kalibrasyon ve Sertifikalar

Kalibrasyon, belirli hacimlerde dağıtılan sıvının kalitesini değerlendirerek pipetin doğruluğunu sağlar. Pipeti kalibre ederken kullanılan ölçümlerin kesinliğini etkileyebilen çok çeşitli unsurlar (kullanılan ekipman, personelin yeterliliği, laboratuvar ortamı ve belirli işlemler gibi) vardır.

ISO 17025 akreditasyonu almış laboratuvarlar kaliteli servis hizmeti verir.Şartlar ülkeden ülkeye küçük değişiklikler gösterse de, laboratuvar ortamlarının sıkı şekilde kontrol edilmesi en önemli odak noktasıdır:
 

• Sıcaklık
• Nem
• Hava basıncı
• Rüzgarlıklar, titreşim vb.

 
Diğer şartlar ise; ölçüm belirsizliklerini yayınlama, teknisyen uzmanlığı test programını belgeleme ve işlemleri belgelemedir.

Pipet teknisyenleri aşağıdaki işlemleri gerçekleştirerek pipetleri kalibre eder:
 

• Belirli miktarda deiyonize su çekme
• En son teknoloji ürünü analitik terazilerle ölçme
• Gerekirse kalibrasyon ayarlamaları ve tekrar değerlendirmeler yapma

 
Sonuçların tutarlılığı veya hassasiyet bir standart sapma ile hesaplanır. Uzman teknisyenler standart sapmayı çok düşük oranda tutabilir, dolayısıyla ölçümlerinin beklenen değere yakın olmasını sağlayabilirler.

Uluslararası alanda tanınan ISO 8655 standardına göre, 2µL ve hatta 10µL gibi küçük hacimli pipetler 6, hatta 7 haneli terazi kullanılmasını gerektirir. Bu teraziler son derece hassastır ve kontrolsüz laboratuvar ortamlarında çoğu zaman düzgün çalışamaz.

ISO 8655-6, çok kanallı bir pipetteki her kanalın ayrı bir pipetmiş gibi kalibre edilmesini önerir. Çok kanallı pipetler için özel olarak tasarlanmış olan METTLER TOLEDO MCP terazilerini kullanırız ve tüm kanalları aynı anda kalibre ederiz.

ISO 8655'e göre, bir pipetin kullanışlı hacim aralığı, nominal hacmin %10'undan %100'üne kadar olan aralık şeklinde tanımlanmıştır. En yaygın şekilde kullanılan hacim miktarları ISO standardına göredir; nominal hacim (%100), nominalin %50’si ya da nominal hacmin daha düşük limiti veya %10’u (ISO 8655-6:2002 Bölüm 7.1.1).

Hacim miktarları bazen uygulanan kalibrasyon standardına göre değişir. Örneğin, bazı servis hizmeti sağlayan firmalar; hacmin ayarlanmasında minimum düzey için %25, orta düzey için %75 ve maksimum düzey için %100'ü kullanmaktadır.Bu maalesef nominal hacmin %25’inin altındaki miktarlar için pipet kullanımını etkisiz kılmaktadır.

Şirketin kendi içindeki ve devletin yaptığı denetimlerde zaman sıkıntısı ve başka sorunlarla karşılaşmamak için belgeleme yapılması, uyumluluğun tek ispatıdır.En iyi belgeleme şekli, doğrudan teraziyle bağlantılı bir
yazılım kullanarak oluşturulan kalibrasyon sertifikasıdır.

 
Bu yazılım-terazi bağlantısı önemlidir, çünkü rapor edilen sonuçlara olası insan müdahalesini sınırlar, hatta ortadan kaldırır. Kalibrasyon sertifikalarında; pipetin seri numarası, servis hizmetinin verildiği tarih, kullanılan terazi, teknisyen adı vb. bilgiler bulunmalıdır.