Poradnik zakupu wag samochodowych / pomostów wagowych — wydanie 2

Wagi samochodowe, czyli pomosty wagowe, to wagi przemysłowe umożliwiające ważenie samochodów ciężarowych dowolnej wielkości. Najczęściej służą do określania masy towarów masowych kupowanych i sprzedawanych w ilościach hurtowych. W takich przypadkach informacje pochodzące z wagi są kluczową częścią transakcji biznesowej. Waga działa podobnie jak kasa sklepowa. Organy kontroli transportu drogowego używają wag samochodowych do sprawdzania, czy nie przekroczono dopuszczalnych mas całkowitych określonych dla pojazdów poruszających się po drogach. Pomosty wagowe używane są też do monitorowania ilości odbieranych i wysyłanych materiałów w różnych obiektach, takich jak zakłady przetwarzania i recyklingu odpadów stałych czy tereny budowy.

W zastosowaniach wymagających zważenia całej ciężarówki waga samochodowa musi być wystarczająco długa, aby zmieściły się na niej wszystkie koła najdłuższego ważonego pojazdu. Zazwyczaj jest to od 18 do 24 metrów w przypadku ciągników siodłowych z naczepą i do 30 metrów w przypadku ciągników z dwiema naczepami. Maksymalna całkowita długość ciągników siodłowych z naczepami przeznaczonych do transportu na duże odległości zazwyczaj podlega regulacjom krajowym lub regionalnym.

Jest to czujnik służący do pomiaru masy na wadze. Czujniki wagowe to podstawowe elementy każdej wagi samochodowej. Mierzą one masę obiektów umieszczanych na platformie wagi. Większość wag samochodowych wymaga od 6 do 12 czujników wagowych. Muszą one bezbłędnie ze sobą współpracować, aby zapewnić dokładne wskazania masy.

Za poprawne działanie wagi samochodowej odpowiada pięć współpracujących ze sobą głównych podzespołów. 1. Podstawa, czyli betonowy fundament, na którym spoczywają instalacje stałe. 2. Pomost wagowy lub inaczej platforma wagi, czyli powierzchnia, na którą wjeżdżają ciężarówki. Pomost wagowy zazwyczaj składa się z modułowych sekcji, które łączy się w celu uzyskania żądanej długości. 3. Czujniki wagowe dokonują pomiaru masy ładunku na wadze. W większości nowoczesnych wag pomost wagowy spoczywa na samych czujnikach wagowych. 4. Terminal, czasami nazywany wyświetlaczem, to panel sterowania wagą. Wyświetlana jest na nim wartość masy do odczytu przez operatora. Terminal często służy także jako punkt przyłączenia innych urządzeń peryferyjnych wag. 5. Kable: sygnał z czujników wagowych musi zostać przesłany do terminala. W większości przypadków odbywa się to za pomocą kabli.

Platformy stalowe i betonowe powinny zapewniać taką samą sprawność ważenia, ponieważ są zbudowane zgodnie z tymi samymi specyfikacjami projektowymi. Istnieją jednak pewne różnice, które mogą sprawić, że dany typ platformy lepiej sprawdzi się w konkretnym zastosowaniu. Wagi samochodowe ze stalową platformą mają mniejszą masę, a ich montaż trwa zaledwie jeden dzień. Montaż wag z platformą betonową zajmuje 28 dni, ponieważ tyle trwa twardnienie betonu do pełnej wytrzymałości. Takie wagi są też znacznie cięższe. Wagi z platformą betonową mają lepszą przyczepność niż platformy stalowe, których powierzchnia po zamoczeniu może być śliska. Ponadto wagi betonowe lepiej nadają się do obciążenia punktowego, które jest niezalecane na platformie stalowej. W przypadku obu typów wag konserwacja, okres użytkowania i całkowity koszt inwestycji są porównywalne. Właściciele firm muszą sami ustalić, jakie rozwiązanie jest najlepsze w konkretnym zastosowaniu i najlepiej spełnia określone potrzeby.

Skrzynek przyłączeniowych (nazywanych również połączeniowymi) używa się razem z analogowymi czujnikami wagowymi, a także z większością cyfrowych czujników wagowych. Skrzynki przyłączeniowe łączą sygnały kilku czujników wagowych, a następnie przesyłają zsumowany sygnał. Typowa waga samochodowa z analogowymi czujnikami wagowymi ma od 2 do 4 skrzynek przyłączeniowych.

W pierwszym przypadku, jak sama nazwa wskazuje, fundament buduje się w wykopie, a powierzchnia platformy wagowej znajduje się na poziomie otaczającego terenu. Głębokość wykopu jest kwestią indywidualną, ale może wpływać na łatwość obsługi przez ekipy przeprowadzające konserwację. Wagi bezwykopowe (otwarte) wznosi się z poziomu gruntu i mają one profil o wysokości od 28 do 51 cm. Mogą być otwarte po jednej stronie lub po obu stronach. Chociaż wybór między instalacją w wykopie a bezwykopową często jest kwestią preferencji, w kilku przypadkach użycie wykopu może być konieczne — jeśli na przykład nie ma miejsca na podjazd, istnieje ograniczenie wysokości lub wymagają tego przepisy bezpieczeństwa, ponieważ konstrukcja taka wyklucza ryzyko spadnięcia ciężarówki z wagi. Wybór zależy od konkretnych wymagań firmy i warunków instalacji.

Wymiana wagi samochodowej jest kosztownym rozwiązaniem, którego można uniknąć, jeśli awaria dotyczy czujników wagowych. Gdy waga, zwłaszcza względnie nowa, często wymaga wyłączenia i napraw, zwykle oznacza to problem z jakimś elementem systemu czujników wagowych (czujnikami, kablami, złączami lub skrzynkami przyłączeniowymi). Modernizując te podzespoły przy użyciu systemu czujników wagowych POWERCELL^® PDX^®, można w ekonomiczny sposób przekształcić awaryjną wagę w urządzenie działające nawet lepiej niż nowe. METTLER TOLEDO oferuje łatwe do zastosowania czujniki wagowe oparte na nowej technologii nawet w wagach konkurencji.

Dokładność wagi łatwo przyjąć za pewnik. W przypadku firm korzystających z wagi samochodowej przy zakupie lub sprzedaży towarów dokładność ma jednak kluczowe znaczenie w przeprowadzanych transakcjach. Dokładność wagi może wpływać na marże zysku, poziomy zapasów i zarządzanie jakością. Dopuszczalna tolerancja dokładności na potrzeby legalizacji wagi zależy od krajowych przepisów oraz obowiązujących norm, takich jak NIST/NTEP, OIML lub inne. Tolerancja jest funkcją wykorzystywanej nośności wagi i wielkości przyrostu w danym przypadku. Na przykład zgodnie z przepisami NTEP w przypadku wagi samochodowej o nośności 200 000 funtów (ok. 90 718 kg) wykorzystywanej do ważenia ciężarówek o masie od 70 000 do 80 000 funtów (od ok. 31 751 do ok. 36 287 kg) błąd (dodatni lub ujemny) może wynosić 160 funtów (ok. 73 kg). Taki poziom dokładności wynika z obowiązujących przepisów, natomiast urządzenia METTLER TOLEDO zawsze zapewniają najwyższą dokładność dzięki czujnikom wagowym POWERCELL PDX.

Większość dostawców wag samochodowych oferuje systemy wagowe wyposażone w wiele elementów uziemiających. Jednopunktowy system uziemienia z ochroną przeciwprzepięciową może być pierwszą linią obrony wagi i wagowni. Te systemy pasywne zapewniają pewien poziom ochrony. Z kolei systemy aktywne są w stanie przekierować prąd wyładowania atmosferycznego do miejsca oddalonego od głównych podzespołów. Czujniki wagowe POWERCELL PDX wyposażone są w aktywny system odgromowy StrikeShield. Czujniki wagowe tego typu aktywnie przekierowują prąd wyładowania atmosferycznego do miejsca oddalonego od terminala. Ich skuteczność przebadano w laboratorium, poddając je działaniu prądu o natężeniu sięgającym 80 000 amperów.

Większość właścicieli wag samochodowych oczekuje, że okres eksploatacji wagi wyniesie od 10 do 20 lat. Żywotność zależy jednak od kilku czynników. Po pierwsze, od wyboru odpowiedniej opcji wagi i jakości oferowanej przez producenta zależy, czy waga będzie funkcjonowała niezawodnie przez wiele lat, czy też niestabilnie i krótko. Dostępne na rynku urządzenia są bardzo zróżnicowane pod względem jakości wykonania, co należy wziąć pod uwagę przy zakupie wagi samochodowej. Ważną rolę odgrywają też warunki środowiskowe i natężenie ruchu. Waga samochodowa ważąca 200 ciężarówek dziennie zużyje się szybciej niż waga obsługująca tylko 20 ciężarówek w ciągu dnia.  Niektóre 35-letnie wagi METTLER TOLEDO nadal są w eksploatacji. Natomiast wiele firm konkurencyjnych produkuje wagi zaledwie od 10 lat. Planując zakup wagi samochodowej, należy koniecznie uwzględnić fakt, czy została ona przetestowana w praktyce.

W przypadku większości rozwiązań legalizowanych konieczne jest uzyskiwanie certyfikatu zgodności od lokalnego urzędu miar i wag w określonych odstępach czasu (raz na rok, co pół roku itp.). Kolejnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę przy określaniu częstotliwości wzorcowania, jest liczba ciężarówek obsługiwanych dziennie przez daną wagę. Przy dużym natężeniu ruchu często następuje szybsze odchylenie dokładności wagi poza granice tolerancji, co naraża firmę na ryzyko utraty zysków. Jeśli waga samochodowa obsługuje dużą liczbę ciężarówek dziennie, należy rozważyć zwiększenie częstotliwości wzorcowania. Na wzorcowanie wagi samochodowej wpływają też warunki środowiskowe. Wahania temperatury powodują rozszerzanie i kurczenie się wielkoformatowej konstrukcji wagi. Te nieznaczne zmiany mają negatywny wpływ na kondycję metrologiczną wagi. Niektóre z najbardziej zaawansowanych wag, w tym POWERCELL PDX, mają mechanizmy chroniące przed tymi efektami, a nawet umożliwiające ich kompensację. Większość urządzeń nie zapewnia jednak tej funkcji.